Na początku XX wieku niejaki Cook jako pierwsza osoba, zastosował prąd o wysokiej częstotliwości, w celach chirurgicznych. Zastosował tego rodzaju prąd do usunięcia hemoroidów, przerostu migdałków oraz do pozbycia się brodawczaków. Od tej pory prący o wysokiej częstotliwości zostały stałym elementem wykorzystywanym do dziś w zakresie chirurgii. Oczywiście, przez te wszystkie lata wykorzystanie prądu w medycynie chirurgicznej uległo zmianie i ulepszeniu, dzięki nieustająco rozwijającej się technologii. Obecnie w praktycznie każdym gabinecie czy klinice chirurgicznej znaleźć można wysoce zaawansowany sprzęt medyczny, który służy do przeprowadzania zabiegów z wykorzystaniem prądu elektrycznego o odpowiednim napięciu. Maszyna, która wykorzystywana jest przy elektrochirurgii nazywana jest diatermią chirurgiczną. Diatermia znajduje szerokie zastosowanie praktycznie w każdej dziedzinie chirurgii, a dzięki wymiennym końcówkom, jedna aparatura może zastąpić wiele narzędzi chirurgicznych.
Jedną z możliwości jakie daje nam diatermia chirurgiczna jest elektrokoagulacja. Pozwala ona przede wszystkim na precyzyjne usunięcie takich zmian skórnych jak: prosaki, włókniaki, żółtaki, brodawki czy zamknięcie popękanych naczyń krwionośnych. Usuwanie tego typu zmian nie wiąże się jedynie z samymi względami estetycznymi, ma również znaczenie czysto medyczne, dlatego zabieg elektrokoagulacji znajduje się zarówno w wielu gabinetach kosmetologicznych, takich, które oferują usługi z zakresu medycyny estetycznej oraz w placówkach zdrowotnych. Powód usunięcia zmiany skórnej, powinien być brany pod uwagę przy wyborze odpowiedniej placówki, która wykona zabieg.
Elektrokoagulację inaczej nazywamy termolizą, choć w większości gabinetów kosmetologicznych zabieg będzie znajdował się pod pierwszą z wymienionych nazw. Zabieg ten przeprowadzany jest za pomocą prądu elektrycznego o wysokiej częstotliwości, przeprowadzanego na tkankę poprzez igłę lub podobną końcówkę odpowiedniego kształtu. Usunięcie zmiany skórnej następuje przy wykorzystaniu wysokiej temperatury, która potrafi sięgnąć nawet 200 stopni Celsjusza. Naturalnie występujące w tkance białka, ulegają zniszczeniu, a naczynia krwionośne są zamykane, dzięki czemu nie dochodzi do krwawień. Elektrokoagulacja jest zabiegiem nieinwazyjnym, nie dochodzi do przerwania ciągłości skórnej, nie jest ona nacinana, jak w przypadku tradycyjnego usuwania zmian na skórze. W związku z tym, zabieg z zakresu elektrochirurgii jest niesamowicie bezpieczny, a wystąpienie jakiegokolwiek powikłania po zabiegu niemal się nie zdarza.
1. Cięcie
Wykorzystując łuki elektryczne przebiegające między elektrodą a tkanką oraz wykorzystując napięcie prądu powyżej 200 V, uzyskujemy efekt cięcia. Energia elektryczna zamienia się w ciepło, które uzyskuje ponad 100 °C – takie działanie powoduje odparowanie płynu wewnątrzkomórkowego, co w efekcie powoduje zniszczenie tkanki. Cięcie z wykorzystaniem diatermii jest niezwykle precyzyjne i czyste. Do tego typu zabiegu używa się najczęściej końcówek, które są igłami, pętelkami lub szpatułkami.
2. Dewitalizacja
Jest to metoda wykorzystywana przede wszystkim do niszczenia zmian patologicznych oraz guzków na tkance. Temperatura, dzięki której można skorzystać z dewitalizacji to 50-60 °C.
3. Koagulacja argonowa
Jest bezkontaktową techniką, która doskonale sprawdza się przy gastroenterologii oraz endoskopii oskrzelowej. Tkanka poddana zabiegowi nie jest natychmiast usuwana, organizm pozbywa się jej w naturalnych procesach metabolizmu. Takie działanie nosi miano ablacji. W trakcie koagulacji wykorzystywana jest temperatura w przedziale 60-100 °C, co powoduje odparowanie płynów wewnątrzkomórkowych przy równoczesnym braku wyniszczenia struktury komórkowej. Koagulacja może przebiegać również kontaktowo i w takim przypadku wykorzystuje się końcówki takie jak pincety, klemy czy elektrody kulkowe.
4. Termofuzja
Jest to metoda, która ma za zadanie zamykanie naczyń krwionośnych, nawet w większych skupiskach. Koagulacja również prowadzi do hemostazy, czyli zamknięcia naczyń krwionośnych, jednak w jej przypadku zostaje również uszkodzona, a finalnie usunięta tkanka poddawana zabiegowi. W przypadku termofuzji chodzi tylko o hemostazę. Dzięki termofuzji nie dochodzi do krwawienia wtórnego, a więc nie ma konieczności stosowania szwów czy klipsów na tkankę. W przypadku wielu zabiegów – na przykład z zakresu ginekologii – ten aspekt jest niesamowicie ważny dla powodzenia zabiegu i bezpieczeństwa pacjenta w trakcie jego trwania oraz po jego zakończeniu.
1. Technika mono-polarna
Jest to technika, którą wykorzystuje się najczęściej w trakcie korzystania z diatermii. W trakcie korzystania z niej wykorzystuje się dwie elektrody – elektrodę aktywną o małej powierzchni styku z tkanką oraz elektrodę neutralną o większej powierzchni. Elektroda neutralna umieszczana jest na ciele pacjenta możliwie jak najbliżej miejsca, które będzie operowane. Przy technice mono-polarnej prąd elektryczny płynie poprzez elektrodę aktywną, później przez ciało pacjenta aż do elektrody neutralnej, by wrócić do diatermii. Największe stężenie znajduje się na końcówce sondy i daje możliwość cięcia lub koagulacji, natomiast w miejscu, w którym elektroda neutralna dotyka tkanki, wywołuje małe stężenie, które powoduje jedynie delikatnie wyczuwalny efekt cieplny. Tego rodzaju technikę wykorzystuje się do skutecznego osuszania, niszczenia oraz cięcia tkanek.
2. Technika bipolarna
W technice bipolarnej – inaczej zwaną dwubiegunową – wykorzystuje się elektrody umieszczone na końcówkach sprzętu, który wyglądem przypomina pincetę. To właśnie między tymi elektrodami przepływa prąd. Prąd ma krótszą drogę, ogranicza się jedynie do miejsc dotkniętych pincetą. Jeden z końców diatermii połączony jest z aktywnym biegunem elektrody, natomiast drugi połączony jest z biegunem przeciwnym. W takim przypadku nie ma potrzeby stosowania elektrody neutralnej, ze względu na fakt, że prąd ma krótką ścieżkę swojego przebiegu. Również ze względu na ten fakt urządzenie powinno stosować się na niższym napięciu.
Technika dwubiegunowa wykorzystywana jest przeważnie do delikatniejszych tkanek i tam, gdzie zależy nam na braku uszkodzenia tkanek przylegających do tkanek operowanych. Metoda bipolarna ma mniej zastosować, lecz jest uważana za bezpieczniejszą, ze względu na fakt, że prąd przepływa przez pacjenta na mniejszej powierzchni.
Elektrochirurgia to bardzo popularna metoda wykorzystywana praktycznie w każdej dziedzinie medycyny. Jej mnogość zastosowań z roku na rok sprawia, że staje się coraz bardziej popularna. Należy jednak pamiętać, że zabiegi przeprowadzane z użyciem prądu elektrycznego o wysokim napięciu, powinny być przeprowadzane zawsze przy zachowaniu wszelkich środków ostrożności.
W trakcie tego typu zabiegu istnieje ryzyko porażenia prądem czy poparzenia skóry. Aby temu zapobiec należy zawsze stosować elektrodę z uziemieniem oraz elektrodę obojętną, należy nosić rękawice ochronne, pilnować by podłoże na którym leży pacjent oraz sam pacjent był suchy, a obszar przeprowadzanego zabiegu znajdował się z dala od wszczepionych implantów wykonanych z metalu. Tak ważna dla bezpieczeństwa zabiegu elektroda obojętna, powinna znajdować się w bezpiecznej odległości od blizn, strupów, wypukłości kostnych.
W trakcie przeprowadzania zabiegu z wykorzystaniem diatermii może również pojawić się ryzyko zakażenia wirusem brodawki HPV. W trakcie odparowywania tkanki, wirus może przenieść się na personel medyczny przeprowadzający zabieg poprzez tworzący się dym i opary. W takim przypadku należy bezwzględnie nosić maseczki oraz okulary ochronne w trakcie trwania zabiegu. Praktykuje się również odsysanie powstałego dymu specjalnym ssakiem, dzięki czemu lekarz ma również większą przejrzystość w trakcie zabiegu.
Pacjentom, którzy mają wszczepiony rozrusznik serca lub defibrylator nie zaleca się decydowania na zabieg z wykorzystaniem diatermii. Jednak, jeżeli zabieg będzie przeprowadzony z dodatkowymi środkami bezpieczeństwa i jeśli miejsce zabiegowe nie będzie znajdowało się zbyt blisko implantu, można go przeprowadzić. Przed tego typu zabiegiem pacjent powinien udać się na konsultację kardiologiczną, również po zabiegu zalecana jest taka wizyta. Ostateczną decyzję o zabiegu podejmuje lekarz przeprowadzający zabieg, po zebraniu szczegółowego wywiadu medycznego.